1943

Onderduikhulp.

In de loop de bezetting groeit het aantal onderduikers tot ruim 300.000 in 1944. Joden vormen in 1942 de eerste grote  groep. later volgen studenten, voormalige militairen en de jonge mannen die niet in Duitsland willen werken. Ook veel verzetsmensen leiden een ondergrond bestaan.

 

op een adres waar ik drie maanden verbleef met nog een joods meisje werden we als dienstmeisjes gebruikt, van de vroege morgen tot de late avond. alle huishoudelijke taken moesten wij doen. daarna moesten wij naar boven terwijl het gezin gezellig bijeen was.

 

doordat we zolang bij elkaar zaten, ging alles irriteren zij ergerden zich en mij en ik aan hen. het was natuurlijk heel enerverend . Ze waren bang en daardoor heel voorzichticht. 

 

staking 

het begint in Twente 

op donderdag 29 April 1943 wordt op het raam van een drukkerij in Hengelo een verontrustend bericht opgehangen.

Op het aanplakbiljet staat dat: ´ de leden van de voormalige Nederlandse leger terstond opnieuw in krijgsgevangenschap

worden weggevoerd. De mededeling richt zich op ruim 260.000 mannen, die na de capitulatie van het Nederlandse leger in Mei 1940 al korte tijd in krijgsgevangenschap waren.

De mannen moeten na het werk voor de Duitse oorlogsindrustrie . Medewerkers van de nabij gelegen machinefabriek Stork lezen het bericht en leggen spontaan het werk neer. Hun voorbeeld wordt gevolgd  door vele andere: een golf van protest trekt door Nederland. Voor het eerst komt de Nederlandse bevolking zo massaal in actie tegen de bezetter.

De Duitsers reageren als door een wesp gestoken. Met bruut geweld slaan ze de staking neer. 175 mensen komen als direct gevolg hiervan om het leven. Tientallen anderen sterven later in gevangenschap.